Enneagram Type 8 - Ideaalbeeld, V-cirkel en oorzaken van stress (2024)

Enneagram type 8 uitgelegd

Welkom in de wereld van enneagram type 8. Het enneagram onderscheidt 9 verschillende menstypes waarvan één enneagram type tot in detail beschrijft hoe jij naar de wereld kijkt. In dit artikel krijg je inzicht in het ideaalbeeld, de V-cirkel en de oorzaken van stress van enneagram type 8. Het gaat je een goed beeld geven van hoe een type 8 betekenis geeft aan het leven.

Het ideaalbeeld van enneagram type 8 is alsvolgt:

“Als ik op mezelf vertrouw en geen invloed van anderen toelaat, dan sta ik in mijn kracht. Dan hoef ik mijn eigen kwetsbaarheid niet onder ogen te komen.”

Achten die hun automatische piloot en V-cirkel kennen, begrijpen door welke onbewuste drijfveer zij worden aangestuurd. Zij zien dat hun onbewuste overtuigingen niet de objectieve werkelijkheid zijn én dat deze overtuigingen hun kunnen beperken.

Meer weten over enneagram type 8? In de onderstaande podcast bespreken we onder andere dit menstype. De podcast is een leuke en toegankelijke manier om kennis te maken met de 9 menstypes en ons gedachtegoed.

De V-cirkel van enneagram type 8

Hieronder krijg je inzicht in de verslaving, verleiding, vermijding en de verdediging van enneagram type 8, ook wel de V-cirkel. Door bewust te worden van je onbewuste drijfveer, kun je regie pakken over je leven in plaats van in dezelfde (destructieve) patronen blijven hangen.

Verslaving: Lust

Lust is de eenheid van energie. En dat is precies waar het om gaat in het leven van enneagram type 8: veel energie hebben, want dan kun je sterk zijn. Hoe meer energie je hebt, hoe krachtiger je bent, denkt de 8. Alles wat energie geeft, wordt opgezocht, alles wat energie kost, vermeden. Type 8 houdt van directe bevrediging, want dat geeft onmiddellijk energie. En kracht!

Verleiding: Kracht

Als je krachtig bent, kun je zelf de touwtjes in handen houden en heb je controle. En dat voelt veilig voor enneagram type 8. Hij vertrouwt liever op zichzelf dan op andere mensen. ‘Zelf bepalen’ is zijn middle name. Als andere mensen de dingen voor hem bepalen, wordt hij alert en wantrouwend. Hij zoekt steeds de grenzen van zijn daadkracht op om voor zichzelf te bewijzen dat hij sterk genoeg is om het leven aan te kunnen.

Vermijding: Kwetsbaarheid

Invloed van anderen toelaten maakt je kwetsbaar, denkt enneagram type 8. Je weet maar nooit of andere mensen misbruik van je maken. Alles wat je uit je kracht haalt, voelt voor een 8 trouwens kwetsbaar. Negatieve gevoelens, onduidelijkheid, mensen die energie kosten en twijfel worden om die reden zo veel mogelijk vermeden. Al deze zaken halen je uit je kracht en maken je zwak en dus kwetsbaar. En dat moet je te allen tijde zien te voorkomen.

Verdediging: Ontkennen

Al is de sterke 8 beslist geen watje, ook hij is weleens kwetsbaar. Heeft last van negatieve gevoelens of loopt tegen de grenzen van zijn daadkracht aan. Omdat dit niet past bij de krachtige persoon die hij graag wil zijn, zal hij dit onmiddellijk ontkennen. Eigenlijk wordt alles dat last bij hem veroorzaakt ontkend. Zo snel mogelijk zal hij weer op zoek gaan naar dingen die hem energie en kracht geven (lust is het omgekeerde van last!), en zijn kwetsbaarheid ontkennen.

Hoe enneagram type 8 stress organiseert

Stress is iets wat je van binnen organiseert en heeft uiteindelijk weinig met omstandigheden te maken. Natuurlijk kunnen omstandigheden uitdagend zijn, maar de manier waarop jij deze omstandigheden interpreteert veroorzaakt stress. Alle 9 types binnen het enneagram organiseren op een andere manier stress met hun thema’s, zo ook enneagram type 8.

Hieronder leggen verschillende achten uit hoe zij stress organiseren. Ze geven een kijkje in hun binnenwereld. Het zijn echte voorbeelden uit de praktijk van enneagram type 8.

Enneagram type 8 houdt de touwtjes in handen

“De touwtjes in handen hebben én houden is van levensbelang. Want als je de touwtjes in handen hebt, ben jij degene die aan het stuur zit en gaat het op jouw manier. En als het op jouw manier gaat, dan komt het goed. Want dan heb jij invloed op de zaak. Hiermee probeer je te voorkomen dat anderen de touwtjes in handen hebben. En dat het dus op hun manier gaat. Doodeng, want dan bepalen zíj hoe de dingen gaan. Dat voelt als controleverlies en dat haat ik als enneagram type 8, want dan moet ik mij overgeven aan andere mensen of aan de omstandigheden. En dan moet je maar hopen dat het goed afloopt.

“Voorkomen dat mensen de baas over mij spelen”

Vertrouwen op anderen vind ik heel lastig, dat mag duidelijk zijn. Als kind al wilde ik op mijn verjaardag zelf de taart snijden en uitdelen. Natuurlijk zorgde ik ervoor dat ik zelf het mooiste stuk had, terwijl ik taart niet eens lekker vind. Ik at het ook nooit op. Maar het idee dat een ander mijn verjaardagstaart aansnijdt en in stukjes verdeelt, trek ik niet. Zolang ik de touwtjes in handen heb, voel ik me krachtig. Dan heb ik invloed en sta ik in mijn energie.

Tenminste, dat maakt een enneagram type 8 zichzelf wijs. Maar juist de hele dag door erop toezien dat je nog wel in control bent, is doodvermoeiend en put je op den duur uit. Als ik ergens binnenkom, heb ik onmiddellijk door hoe de machtsverhoudingen liggen, wie de touwtjes in handen heeft.

Het is niet zo dat ik de baas wil spelen over andere mensen, maar ik wil voorkomen dat andere mensen de baas over mij spelen. Juist omdat je wilt voorkomen dat de omgeving invloed op je heeft, ben je er 24/7 mee bezig. Het is hard werken om altijd de touwtjes in handen te willen hebben. Het houdt me dag en nacht bezig. Op den duur put het je uit en haalt het je uit je kracht. Het kost bakken met energie en kan je helemaal slopen.”

Enneagram type 8 vertrouwt op zichzelf

“Er is maar één persoon op de wereld te vertrouwen en dat ben je zelf. Je hebt dan ook maar één meetpunt en dat ben je zelf. Iedere beslissing, iedere keuze wordt door jou gemaakt. Hulp of advies vragen is geen optie. Dat staat gelijk aan het uit handen geven van vertrouwen. En voor je het weet word je besodemieterd.

Als mensen zich toch met mij bemoeien en mij adviseren, dan heb ik sterk de neiging hen tegen te spreken, en wat ze zeggen geen invloed te laten hebben. Want dan zou je op andere mensen vertrouwen en dat is geen optie. Ook hier komt het er uiteindelijk weer op neer dat je alles beter zelf kunt doen. Waardoor je naar een isolement toewerkt. En als je eenmaal in zo’n isolement zit, komt hulp vragen al helemaal niet meer in je op en zit je uitgeput op de bank. Vergezeld door de gedachte dat niemand te vertrouwen is en je het dus alleen moet doen in het leven.

“Zijn mensen wel te vertrouwen?”

Wantrouwen ten opzichte van je omgeving put je uit. Je bent constant op je hoede. Zijn mensen wel te vertrouwen? Wordt er oprecht omgegaan met de dingen die ik deel? Of worden ze tegen mij gebruikt? Zijn ze echt aardig of word ik achter mijn rug om voor de gek gehouden en wordt er misbruik gemaakt van mij?

Het is het voortdurende besef dat andere mensen negatieve invloed op je kunnen hebben, je uit je kracht kunnen halen. Dat is heel bedreigend. Vanwege het gebrek aan vertrouwen in de ander put je jezelf uit. Je raakt oververmoeid en werkt naar de kwetsbaarheid toe waar je zo graag bij weg wilt blijven. Want je geeft mensen op deze manier juist heel veel invloed.”

Enneagram type 8 bepaalt het zelf

“Ik bepaal alles graag zelf, want dan kan ik laten zien dat ik het leven aankan. Dan is het duidelijk, hoef ik geen invloed toe te laten, hoef ik niets te vragen, heb ik alles onder controle. Daardoor kom je over als een krachtig persoon denk ik als enneagram type 8. Je weet wat je wilt en ook nog op welke manier. Sterker nog: het móét op jouw manier. Een andere manier is er niet. Een bijkomend voordeel van zelf bepalen hoe je dingen doet, is dat je je kwetsbaarheid niet hoeft te laten zien. Je laat andere mensen immers gewoon geen invloed hebben.

Zelf bepalen hoe je iets doet geeft je het gevoel dat je alles aankunt, dat je sterk bent. Kwetsbaar zijn staat gelijk aan zwak zijn en dat kun je niet gebruiken als je krachtig in het leven wilt staan en zelf de regie wilt houden. Ik hoor mezelf vaak zeggen: ‘Dat bepaal ik zelf wel. It’s my way or the high way.’ Maar er zit beslist een schaduwkantje aan. Zelf de dingen bepalen vraagt veel van je. Je moet overal een mening of oordeel over hebben voor je een beslissing kunt nemen en dat vraagt nogal wat. Je bent altijd in charge. Maar er is geen alternatief. Als je de dingen laat bepalen door een ander, dan weet je het zelf blijkbaar niet, is mijn gedachte. Dan zou je dus niet op jezelf kunnen vertrouwen. En die gedachte is doodeng voor enneagram type 8.

“Ik toon niet makkelijk mijn kwetsbaarheid”

Maar waar je natuurlijk echt bang voor bent is dat de ander een negatieve invloed op je heeft en jou uit je kracht haalt. En dat voelt heel kwetsbaar: dan ben je overgeleverd aan de ander. En dan ben ik ervan overtuigd dat iemand misbruik van mij zal maken. Ik toon om die reden niet makkelijk mijn kwetsbaarheid. Als je je als slachtoffer gedraagt, dan word je als slachtoffer behandeld, is een van mijn overtuigingen. En dat brengt je helemaal niets. Door alles altijd zelf te willen bepalen, laat je zien dat je weigert te volgen.

Anderzijds verwacht enneagram type 8 wel dat een ander jou volgt. Door deze verticale benadering van relaties is de kans groot dat je mensen kwijtraakt. Mensen mogen er immers nooit eens voor jou zijn. Waardoor je je ook altijd bij jezelf moet opladen in plaats van bij een ander.

“Ik richt me op zaken waar ik wél invloed op heb”

Kortom, door het zelf allemaal te willen bepalen, brand je langzaam maar zeker op. Je holt jezelf helemaal uit. Het feit dat sommige dingen je in het leven overkomen is niet te verdragen. Dat zou betekenen dat je niet alles zelf kunt bepalen en dat haalt je uit je energie. Het maakt je machteloos, als je het al toegeeft. Je wordt je dan ineens bewust van de kwetsbaarheid van het leven.

Dat stuk bewustzijn probeer je weg te werken door zo snel mogelijk weer de touwtjes in handen te krijgen en je te richten op zaken waar je wél invloed op hebt. Zodat je weer het gevoel hebt dat je controle hebt over de situatie en de dingen weer zelf kunt bepalen. Om er vervolgens weer achter te komen dat er altijd mensen en gebeurtenissen zijn die een negatieve invloed op je hebben en je kwetsbaar kunnen maken. Want zo zit het leven nou eenmaal in elkaar. En dat kun je met al je power niet voorkomen. Dat is moeilijk te accepteren voor enneagram type 8 en ontken je liever. Maar juist het vechten ertegen put je totaal uit. Je betaalt er uiteindelijk een flinke prijs voor en het brengt je nog meer in contact met je kwetsbaarheid, terwijl je dat nou juist wilt voorkomen.”

Enneagram type 8 is sterk

“Sterk zijn staat gelijk aan je energiek en levenslustig voelen voor een enneagram type 8. Het gevoel hebben dat je voldoende energie hebt om alles aan te kunnen geeft zekerheid. Want dan kun je het zelf doen in het leven. Je houdt je energiepeil hoog door op impulsieve wijze veel te doen wat je lust voedt. Doen waar je zin in hebt, wat lekker is en intens voelt. Dat maakt je krachtig en sterk. Denk je. Het is om die reden moeilijk om ‘nee’ te zeggen. ‘Nee’ zeggen betekent dat je de grens van je draagkracht erkent, dat je toegeeft dat je iets niet aan zou kunnen. Dat is zwak. Liever laat je je kracht en doorzettingsvermogen zien. Zo organiseer je dat jij alles aankunt.

Daarmee hou je niet alleen jezelf, maar ook andere mensen voor de gek. En daar betaal je een prijs voor. Want je gaat altijd maar door en ook in geval van vermoeidheid zul je nog meer gaan doen om jezelf ervan te overtuigen dat je het leven aankunt.

“Ik heb weinig met mensen die zich als slachtoffer gedragen”

Ook tegenover jezelf wil je niet erkennen dat je moe of lusteloos bent, want dan geef je in feite toe dat je niet sterk genoeg bent om het leven aan te kunnen. En dat je dus ook weleens kwetsbaar zou kunnen zijn. Als 8 denk je: kom maar op, je maakt mij de pis niet lauw. Ik kan alles aan en ben sterk.

Ook wanneer andere mensen gekwetst zijn door het leven en dus echt slachtoffer zijn, kunnen ze op mij rekenen. Ik ga heel hard werken en neem de ander in bescherming. Dat doe ik ongevraagd. Als enneagram type 8 heb ik een neus voor kwetsbaarheid en kan ik andere mensen goed in hun kracht zetten. Dat geeft me het gevoel dat ik sterk bent. Ik heb weinig met mensen die zich als slachtoffer gedragen. Kom op, denk ik dan, maak er wat van. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen leven. Wees een beetje sterker en zeik niet.

Ook in discussies doe ik graag een krachtmeting om te laten zien dat ik sterk genoeg ben en niet met mij laat dollen. Ik hou ervan om te sparren. Kom maar op! Altijd sterk willen zijn is uitputtend, want je gaat voortdurend over je grenzen heen en werkt in het ergste geval naar een burn-out toe. Vaak stopt je lichaam je. Het licht gaat dan letterlijk uit. De uitputting kan ook lichamelijke klachten veroorzaken zoals slapeloosheid, hoofdpijn, hartklachten, of een galblaasontsteking. Dan kun je ook al niet meer op je eigen lichaam (jezelf) vertrouwen en zit je volledig in de kwetsbaarheid.”

Enneagram type 8 is duidelijk

“Beter een slechte keuze dan geen keuze denkt enneagram type 8. Want geen keuze betekent dat je twijfelt, en dat is gevaarlijk. Als je twijfelt, weet je blijkbaar niet wat je wilt, en dat is zwak. En erger nog: dan geef je andere mensen invloed. Voor je het weet gaan zij jou adviseren, of erger nog: de beslissingen nemen, bepalen wat jij moet doen. Wanneer je twijfelt, kunnen andere mensen misbruik van je maken. Je wordt belazerd voor je het doorhebt.

Duidelijkheid is voor mij belangrijk om krachtig te kunnen functioneren. Als iets niet duidelijk is, kan ik zomaar afhaken. Onduidelijkheid is gewoon niet te verdragen. Ik vind dat ik zelf ook altijd duidelijk moet zijn; dan weet iedereen wat hij aan mij heeft. De waarheid moet op tafel. Dan weet je hoe de machts- en krachtsverhoudingen liggen, hoe iedereen erin staat. Kom maar op! Het kan maar duidelijk zijn, hoe hard de waarheid ook is. Mocht de waarheid te hard zijn, kun je haar altijd nog ontkennen of een krachtmeting starten. Ik heb er een flinke aanvaring of ruzie voor over om duidelijkheid te verkrijgen. Mensen die vaag zijn en in de twijfel blijven hangen, zijn reuze-irritant. Zeg gewoon wat je wilt en wat je gaat doen, denk ik dan als enneagram type 8.

“Het is of A of B”

Maar omdat je constant duidelijkheid wilt of die afdwingt, wordt het leven heel zwart-wit. Het is of A of B, en er is geen ruimte voor twijfel of speling. Als anderen twijfelen, wat super-irritant is, ga je voor hen ook keuzes maken. Je laat de twijfel niet toe, omdat twijfel gelijkstaat aan doelloosheid, stilstand en energieverlies.

Uiteindelijk zit je gevangen in de dwangbuis van de duidelijkheid, waardoor je speelruimte en energie verloren gaat. Je kunt rigide en hard worden en mensen afstoten. Je loopt immers altijd voorop om 24/7 duidelijkheid te scheppen. Dus gaat het vaak op jouw manier, maar sta je wel behoorlijk alleen. En om dat vol te houden, moet je alle twijfels die je hebt, ontkennen. Dat is doodvermoeiend voor een enneagram type 8. Die twijfels voel je dan als je in je bedje ligt, en die hebben natuurlijk hartstikke veel invloed op je. Maar die kwetsbare kant hou je voor jezelf, die deel je niet. Dus het is een behoorlijk eenzaam verhaal al met al. Dat mag duidelijk zijn.”

Type 8 blijft in zijn energie

“Bij alles wat ik doe vraag ik me af: kost het energie of levert het energie op? Dat gaat onbewust bij enneagram type 8. Als het energie oplevert, dan ga ik direct op mijn doel af. Als het energie kost, dan kom ik niet beweging. Energie is alles wat direct bevredigt en me krachtig en sterk maakt. Het tempo en de intensiteit hou ik graag hoog, want daar krijg je namelijk lekker veel energie van. Het laat ook zien hoeveel je aankunt in het leven en dat je krachtig bent. Vermoeid? Ziek? Ongelukkig? Ik laat die gevoelens nauwelijks toe of ontken ze onmiddellijk. Als ik merk dat ik me niet krachtig voel, dan doe ik er alles aan om zo snel mogelijk weer energie te krijgen. Nog harder werken dan goed voor me is, afleiding zoeken en naar de grens toewerken. En snaaien. Want niets geeft sneller energie dan voeding.

Als er ook maar iets gebeurt dat me uit mijn kracht dreigt te halen, wil ik me zo snel mogelijk weer sterk voelen. Ik kan dan heel impulsief zijn. De lust moet onmiddellijk bevredigd worden. Door de impulsieve vergaring van korte energiekicks zoals eten, uitgaan, krachttraining en competitie, voel je weer even je kracht, maar uiteindelijk kost het je meer energie dan het je oplevert. Het is uitputtend.

“Ik vind het lekker om te knokken voor iets”

Wat me ook veel energie geeft is als ik moet knokken voor iets. Dat vind ik lekker. Onbewust organiseer ik het ook zo dat de dingen niet te makkelijk gaan in mijn leven. Ik wil er moeite voor doen. Als het moeilijk is, kun je er tenminste voor knokken, en dat geeft energie. Je ontkent dat je ook gewoon grenzen hebt en doet of je alles aankunt. Als je namelijk erkent dat iets belastend is, dan haalt dat je uit je energie. Last kun je dus beter ontkennen. Voel ik me onrustig, dan ga ik handelen. Iets doen waar ik weer energie van krijg.

Stilstaan bij mijn onrust kost alleen maar energie, dacht ik altijd als enneagram type 8. Nu weet ik wel beter en besef ik dat ik juist mijn onrust op deze manier in stand hou en zelfs erger maak.

Ik merk vaak pas hoeveel onrust ik heb als ik ga ontspannen. Zo is het voor mij normaal dat ik op vakantie eerst een paar dagen af moet kicken. Ik verlang naar rust, had besloten om helemaal niets te gaan doen, maar voel me onrustig en ga juist op zoek naar dingen die me energie geven. En dan heb ik dus toch weer veel te doen. Het tempo van enneagram type 8 ligt hoog, en er moeten plannen en afspraken gemaakt worden. Want dan is het maar duidelijk en heb ik weer controle. Ik moet en zal mijn energie voelen, maar juist het op impulsieve wijze vergaren van energie kost meer dan het oplevert en put je langzaam maar zeker uit. Je loopt aan jezelf voorbij en op den duur wordt je lust je tot last. En heb je geen energie meer. Dan voel je je zwak en kwetsbaar.”

Enneagram type 8 doet het zelf

“Ik ben ervan overtuigd dat je alles zelf moet doen in het leven. Als je het zelf doet, is het duidelijk en hoef je geen invloed toe te laten van anderen. Je bent dan zelf verantwoordelijk en bovenal niet afhankelijk van de goede bedoelingen van een ander.

Het voelt enorm krachtig voor enneagram type 8 wanneer je beseft dat je het allemaal wel zelf kunt. Je hoeft dan ook niet op anderen te vertrouwen. Dat is een veilig idee. Want uiteindelijk is niemand echt te vertrouwen. Maar het resultaat is dat je veel ballen in de lucht moet houden en er ook steeds meer ballen bij krijgt. Want je neemt andere mensen ook makkelijk werk uit handen. Laat mij het maar even doen, bied je al snel aan als je ziet dat een ander inefficiënt bezig is. Alles beter dan dat verduren. Want dat kost me meer energie dan het zelf doen.

“Ik ontken de grenzen van mijn daadkracht”

Op korte termijn is dat zeker zo, maar op lange termijn put het je uit. Je straalt uit dat het je geen enkele moeite kost en trekt van alles naar je toe. En zo voelt het vaak ook op dat moment: zelf doen is lekker, en hoe meer je te doen hebt, hoe harder je moet werken, en ook dat is lekker. Dat bewijst maar weer eens hoeveel je aankunt. Het geeft je dus in eerste instantie energie. Door je krachtige houding denken mensen dat jij alles wel aankunt. Tenslotte zet je zelf dat beeld van jezelf neer. Als je alles zelf wilt doen, is het noodzakelijk om de grenzen van je daadkracht te ontkennen. Ziek, zwak of misselijk zijn is voor enneagram type 8 geen optie.

Wanneer je je grenzen zou erkennen, geef je toe iets niet zelf te kunnen, en dat maakt kwetsbaar. Daar zit dan ook precies het energielek. Je moet jezelf voortdurend overtreffen. En je krijgt door deze houding natuurlijk steeds meer op je bordje. Dat is heel hard werken. En op den duur wordt het heel erg alleen, of beter gezegd: eenzaam. En wordt je overtuiging dat je alles zelf moet doen alleen maar bevestigd. Zelf doen is voor ons hetzelfde als alleen doen. In de praktijk eindigt het daar ook vaak mee: dat je het alleen doet. En omdat je je eigen grenzen niet in acht neemt als enneagram type 8, werk je keihard naar de kwetsbaarheid toe. En brand je jezelf helemaal op.”

Patronen doorbreken bij de V-cirkel Academie

Enneagram type 8 heeft met zijn overtuigingen mooie kwaliteiten. Denk aan zelfvertrouwen, daadkrachtig zijn, goed kunnen leiden en besluitvaardigheid. Maar diezelfde overtuigingen zorgen ook voor een hoop stress en kwaliteiten kunnen valkuilen worden. Zeker mensen die niet bewust zijn van hun onbewuste patronen maken het leven onnodig ingewikkeld.

Het kan ook anders. Onze academie helpt mensen bewust worden en persoonlijk groeien. Het enneagram is hierbij een belangrijk uitgangspunt, maar daar blijft het niet bij. Wij helpen je met het doorbreken van onbewuste patronen zodat je meer vrijheid ervaart en in balans bent. Nieuwsgierig geworden naar welke V-cirkel jou aanstuurt en welk enneagram type jij bent? Boek dan een drijfverenscan en kom erachter hoe jij interpreteert.

Lees ook over de andere enneagram types: